2025-03-13, 08:50 • Türkiye Makro • Dış sektör • Turkey Data Monitor
Ocak ayında cari işlemler dengesi 3,8 milyar dolar açık vererek, geçen yılın aynı ayındaki 2,3 milyar dolarlık açığın belirgin üzerinde geldi. Piyasa beklentisi 3,3 milyar dolar ile bir miktar daha düşüktü. Bu şekilde, 12-aylık toplam cari açık Aralık aydaki 10 milyar dolarlık seviyesinden 11,5 milyar dolara yükselerek, Temmuz 2024’ten bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
Ayrıntılara baktığımızda, 12-aylık toplam cari açıktaki artışın esas olarak çekirdek (enerji ve altın hariç) dengedeki bozulmadan kaynaklandığını, altın ve enerji ticaret açıklarının ise neredeyse yatay seyrettiğini görüyoruz. Hatırlamak gerekirse, TÜİK'in daha önce açıkladığı dış ticaret verilerine göre, 12-aylık (net) enerji faturası bir önceki aydaki seviyesini koruyarak 49 milyar dolar düzeylerinde kalırken, altın ticaret açığı ise Ocak ayında 13,8 milyar dolar ile Aralık’taki 13,6 milyar dolara oranla çok az bir artış gösterdi. Buna karşılık, çekirdek cari denge Ocak’ta 2,4 milyar dolar fazla verdi ve geçen yılın aynı ayındaki 3,8 milyar dolarlık fazlaya kıyasla belirgin bir düşüş kaydetti. Böylece, 12-aylık toplam çekirdek fazla Aralık’taki 52,6 milyar dolardan 51,2 milyar dolara geriledi.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler (bizim hesaplamamız) ise, bir miktar daha farklı bir resim sunuyor. Nitekim, çekirdek dengenin bir önceki aydaki 3,3 milyar dolarlık fazlanın ardından Ocak ayında 3,5 milyar dolar fazla verdiğini, yine de, 3-aylık ortalama olarak çekirdek fazlanın aynı dönemde 4 milyar dolardan 3,6 milyar dolara gerilediğini görüyoruz.
Finans tarafı ise Ocak ayında oldukça güçlü bir seyir izleyerek, 11,8 milyar dolarlık giriş kaydetti. Rakam son 8 ayın en yüksek seviyesine işaret ediyor. Kaynağı belli olmayan sermaye akımları (net hata noksan, NHN) kanalı ile 1,6 milyar dolarlık bir çıkış olmasına rağmen, güçlü sermaye girişleri sayesinde Ocak’ta 6,4 milyar dolarlık belirgin bir rezerv birikimi gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında rezervlerde 6,2 milyar dolarlık bir düşüş görmüştük.
Bu şekilde, 12-aylık toplam sermaye girişleri, Aralık ayındaki 23,3 milyar dolara oranla belirgin artışla 39,5 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde, net hata ve noksan kalemi 12,6 milyar dolardan 14,6 milyar dolara yükselerek negatif bölgede kalmayı sürdürdü. Diğer yandan, rezervler 12-aylık toplam olarak Aralık’ta 0,6 milyar dolarlık bir artışa işaret ederken Ocak’ta bu, belirgin şekilde 13,2 milyar dolara yükseldi.
Finans Hesabı - BPM6 (milyon USD)
No
Başlık
2025‑01
2024‑01
yılbaşından beri 2025‑01
yılbaşından beri 2024‑01
12-aylık toplam 2025‑01
12-aylık toplam 2024‑12
1
Cari İşlemler Hesabı
-3,795
-2,277
-3,795
-2,277
-11,541
-10,023
2
Sermaye Hesabı
48
32
48
32
-110
-126
3
Finans Hesabı
-11,768
4,416
-11,768
4,416
-39,472
-23,288
4
Doğrudan Yatırımlar
-504
-608
-504
-608
-4,548
-4,652
5
sak: Gayrimenkul
132
408
132
408
2,546
2,822
6
Portföy Yatırımları
-2,182
-226
-2,182
-226
-13,684
-11,728
7
Net Varlık Edinimi
173
491
173
491
9,214
9,532
8
Net Yükümlülük Oluşumu
2,355
717
2,355
717
22,898
21,260
9
sak: Hisse Senetleri
12
186
12
186
-2,681
-2,507
10
Borç Senetleri
2,343
531
2,343
531
25,579
23,767
11
sak: Yurtiçinde İhraç Edilen
1,650
264
1,650
264
17,410
16,024
12
Diğer Yatırımlar
-9,082
5,250
-9,082
5,250
-21,240
-6,908
13
Efektif ve Mevduatlar
1,544
2,407
1,544
2,407
13,115
13,978
14
sak: Merkez Bankası
-3,472
62
-3,472
62
-15,400
-11,866
15
Krediler
-10,498
307
-10,498
307
-37,040
-26,235
16
sak: Bankalar
9,732
957
9,732
957
33,772
24,997
17
Diğer Sektörler
954
-1,122
954
-1,122
4,896
2,820
18
Ticari Krediler
-125
2,537
-125
2,537
2,753
5,415
19
Diğer Varlıklar ve Yükümlülükler
-3
-1
-3
-1
-68
-66
20
Net Hata Noksan
-1,591
454
-1,591
454
-14,626
-12,581
21
Rezerv Varlıklar
6,430
-6,207
6,430
-6,207
13,195
558
Aylık rakamlara dönecek olursak, Ocak ayında sermaye girişlerinin ana kaynağının bankacılık sektörünün toplam dış borçlanması olduğu görülüyor. Bankalar, bu dönemde 7,3 milyar doları kısa vadeli olmak üzere, toplam 9,7 milyar dolarlık dış borçlanma gerçekleştirdi. Doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) Ocak ayında 0,5 milyar dolarlık girişle zayıf seyrini sürdürdü (Ocak 2024: 0,6 milyar dolarlık giriş). Son olarak, portföy yatırımları, Ocak 2024’teki 0,2 milyar dolarlık girişe kıyasla, büyük oranda devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) ve şirketler kesiminin Eurobond ihraçlarının etkisiyle, bu sene Ocak’ta 2,2 milyar dolarlık bir giriş kaydetti.
Ödemeler Dengesi: Seçilmiş Finansman Kalemleri (milyon USD)
